Dé Sathairn 2 Lúnasa 2008

Mugabe agus an t-easpag



Tá cúrsaí ag dul in olcas in aghaidh an lae sa tSiombáib. Tá Rialtas Robert Mugabe ag maíomh le fada gur puipéid ag na Sasanaigh agus na Stáit Aontaithe atá i gcinnirí eaglasta cáinteacha, agus san fhreasúra polaitiúil. Má fhéachann tú ar shuíomh gréasáin ZANU-PF (páirtí an rialtais), caitear anuas ar shraith daoine, ina n-áirítear Pius Ncube (iar-ardeaspag caitliceach ar Bulawayo, stiallaire ag Mugabe, a raibh air eirí as nuair a chuir an rialtas líomhaintí adhaltranais ina leith); Desmond Tutu agus Morgan Tsvangirai, ceannaire an MDC.


Tá scoilt mhór in eaglais anglacánach na Siombáibe. Tá an eaglais sin mar chuid de phroibhinse lár na hAfraice. Ach tá easpag Harare, Nolbert Kunonga, ina thaobhaí le Robert Mugabe le fada an lá. Chuir Kunonga i leith thíortha an iarthair go raibh siad ag baint úsáide as “puipéid ghorma” chun an Afraic a threorú lena spriocanna féin a chur i gcrích. Maítear go raibh póiliní rúnda taobh thiar de cheapachán Kunonga mar easpag Harare sa chéad áit, nuair a bhuail sé ar shagart bán, Tim Neill (biocáire Harare) i 2001.

Thosaigh Kunonga láithreach ag taobhú le polasaithe Mugabe/ZANU-PF. Tá Kunonga i ndiaidh a dheoise a tharraingt amach as Proibhinse Anglacánach Lár na hAfraice, cé nach bhfuil seo déanta ar bhealach reachtmhar. Rinne Kunonga cáineadh géar ar sheasamh “liobrálach” na proibhinse ar an homaighnéasachas, ach aithnítear go forleathan gur cúiseanna polaitiúla a bhí taobh thiar dá chinneadh i ndáiríre. Mar fhreagra, dibríodh Kunonga ó Theach Easpag na proibhinse.


Tá cúirteanna na Siombáibe tar éis diltiú d’easpag dlisteanach Harare, Sebastian Bakare (atá aitheanta ag an bproibhinse) seilbh a ghlacadh ar ardeaglais Mhuire agus na Naomh Uile i Harare, ná ar phalás an easpaig. Tá séipéil anglacánacha dheoise Harare curtha fé ghlas ag póilíní rúnda an Stáit, agus ionsaí déanta ar adhraitheoirí anglacánacha. Tá teifigh chléireacha ó dheoise Harare i ndiaidh dídine a iarraidh ó Canterbury Shasana.

I mbliana, cuireadh alltacht ar an domhan mór nuair a thosaigh an stát ag déanamh géarleanúna ar votóirí an fhreasúra, i ndiaidh dóibh tromlach na vótaí a chaitheamh ar son cheannaire an MDC, Morgan Tsvangirai, in ainneoin neart caimiléireachta i gcomhaireamh na vótaí. Ina dhiaidh sin, mar is eol do chách, fograíodh toghchán dreasa don uachtaránacht, lean géarleanúint ar lucht leanúna an MDC agus bhí ar Tsvangirai dídean a iarraidh in ambasáid na hÍsiltíre. Ar deireadh thiar thall, tharraing ceannaire an MDC as an “togchán seafóideach” agus “bhuaigh” Mugabe, in aghaidh damnaithe idirnaisiúnta.



Ar an 30 Meitheamh 2008, tugadh ról lárnach do Nolbert Kunonga ag searmanas insealbhaithe Mugabe, é ag moladh an “chosaint bhuanseasmhach” a thug Mugabe “d’oidhreacht na tíre”. Bíonn “bagairt chóilíneach an iarthair” de shíor ag dó na geirbe ag Mugabe agus chuir sé i leith na heaglaise anglacánaí gur uirlis ag an domhan iartharach atá inti. Faraor, is cinnte go n-iompaíonn an Chomaoineach Anglacánach cuid d’ualach impireacht na Breataine i morán áiteanna, toisc gur síneadh cóilíneach ar eaglais Shasana a bhi inti ar dtús. Bionn roinnt cinnirí iartharacha idir dhá thine Bealtaine de thoradh na líomhaintí seo. Ach labhrann Ardeaspag Eabhrach Shasana, John Sentamu (a raibh air teitheadh ó fhórsaí Idi Amin i Uganda) go neamhbhalbh, ag rá gur “deachtóir ciníoch” ar Mugabe, agus ag moladh do Gordon Brown neamhaird a dhéanamh dá chuid reitrice ach éisteacht le caoineadh phobal na Siombáibe agus gníomhú dá réir.

Ach ní leor geáitse folamh iartharach ar nós aistharraingt ridireachta- ní mór réiteach Afracach a lorg. Ta ról tábhachtach le n-imirt ag rialtas na hAfraice Theas. Má tá fórsa caomhnaithe siochána le cur isteach ag na Naisiúin Aontaithe, ní mór tromlach na saighdiúirí teacht as tíortha Afracacha. Ní mór do chinniri eaglasta treoir dhúshlánach Sentamu agus Desmond Tutu a leanúint. Ach idir an dá linn, leanann an ghéarleanúint agus an fhulaingt sa tír thruamhéalach úd……..


(Foilsíodh an t-alt seo i Gazette Eaglais na hÉireann ar an 1 Lúnasa 2008)

No comments: